Cá thanh ngọc hay còn được gọi là cá bãi trầu, đang là một trong những loài cá cảnh nước ngọt được yêu thích nhất hiện nay. Sở hữu vẻ đẹp duyên dáng với màu sắc rực rỡ và tính cách hoạt bát, cá thanh ngọc không chỉ mang lại sự tươi mát, sinh động cho không gian sống mà còn có tác dụng điều hòa tâm trạng, giảm stress cho con người. Nếu bạn đang có ý định nuôi loài cá này, hãy cùng Hikari tham khảo ngay bài viết dưới đây của chúng tôi để tìm hiểu chi tiết về nguồn gốc, đặc điểm, thức ăn cũng như cách chăm sóc cá thanh ngọc sao cho hiệu quả nhất nhé!
Giới thiệu về cá thanh ngọc – cá bãi trầu
Cá thanh ngọc hay còn được gọi là cá bãi trầu, là một loài cá cảnh nước ngọt đang dần trở nên phổ biến hơn trên thị trường. Mặc dù chúng chưa thực sự nổi tiếng như một số loài cá cảnh khác, nhưng cá thanh ngọc lại sở hữu vẻ đẹp độc đáo và cuốn hút riêng.
Nguồn gốc cá thanh ngọc
Cá thanh ngọc tên khoa học là Trichopsis vittata, thuộc họ cá sặc và phân bố chủ yếu ở khu vực Đông Nam Á. Trong tự nhiên, chúng sinh sống phổ biến ở các vùng đồng ruộng, sông suối của Việt Nam, Myanmar, Thái Lan và một số tỉnh thuộc bán đảo Malaysia. Tuy nhiên, nhờ sở hữu vẻ ngoài đa sắc màu và bắt mắt, hiện nay cá thanh ngọc đã được du nhập và nuôi làm cá cảnh ở nhiều quốc gia trên thế giới.
Một số nghiên cứu cũng chỉ ra rằng có một loài cá tương tự cá thanh ngọc được tìm thấy ở một vài hòn đảo riêng biệt của Indonesia. Tuy nhiên sau quá trình tìm hiểu, các nhà khoa học nhận định rằng chúng không hề có quan hệ họ hàng hay cùng nguồn gốc với cá thanh ngọc của Việt Nam.
Tại Việt Nam, cá thanh ngọc có thể được tìm thấy ở nhiều khu vực đồng ruộng, ao hồ, suối nhỏ. Tuy nhiên, do tính nhạy cảm với các loại hóa chất, thuốc bảo vệ thực vật nên quần thể loài cá này trong tự nhiên cũng đang dần suy giảm.
Chữ “ngọc” trong tên gọi loài cá này ám chỉ những đốm tròn màu xanh dương nổi bật trên thân, tạo nên dấu ấn riêng biệt cho chúng. Đôi mắt của cá cũng có màu xanh ngọc rất đẹp và cuốn hút.
Mặc dù sở hữu ngoại hình xinh xắn, đặc sắc như vậy nhưng cá thanh ngọc lại không quá phổ biến như một số loài cá cảnh cùng họ. Vì thế, để tìm mua được loài cá này, đôi khi bạn sẽ phải bỏ ra một chút công sức. Nhưng chắc chắn nó sẽ xứng đáng với vẻ đẹp mà cá thanh ngọc mang lại cho bể cảnh nhà bạn.
Đặc điểm của cá bãi trầu
Cá thanh ngọc có kích thước tương đối nhỏ, trung bình chỉ khoảng 5 – 7cm khi trưởng thành. Chúng thường hoạt động ở tầng nước giữa và đáy. Cơ thể dẹp bên, thon dài với vây lưng dựng đứng chạy dọc từ giữa thân đến đuôi. Các vây này cùng với đuôi có những họa tiết đen, viền đỏ trên nền xanh trong suốt rất eye-catching.
Phần miệng nhọn với đôi mắt to nằm đối xứng 2 bên đầu. Ở dưới mang cá có 1 đôi râu dài đặc trưng cho loài này. Thông thường, cá thanh ngọc có tính cách hiền lành, nhút nhát. Tuy nhiên, khi bị xâm phạm lãnh thổ, chúng sẽ trở nên hung hăng và phát ra những âm thanh đặc trưng nghe như tiếng “rột rột”, gần giống tiếng kêu của ếch vào ban đêm. Vào mùa sinh sản, cá còn giao tiếp với nhau thông qua việc dùng vây quẫy nước tạo thành âm thanh.
So với con cái, cá thanh ngọc đực có kích cỡ lớn hơn. Vào mùa sinh sản, con đực trở nên hung dữ và có màu sắc đậm hơn với sắc xanh ngọc ánh lên nhằm thu hút bạn tình. Cá thanh ngọc sinh sản theo phương thức đẻ trứng từng bọc như các loài cá Betta. Sau khi thụ tinh, cá đực sẽ bảo vệ bọc trứng cho đến khi chúng nở ra thành cá con.
Cách nuôi cá thanh ngọc – cá bãi trầu
Nhìn chung, cá thanh ngọc (hay cá bãi trầu) được xem là loài cá cảnh tương đối dễ nuôi. Chúng sống chủ yếu ở tầng đáy, có tính cách thân thiện, hòa đồng và không đòi hỏi kỹ thuật chăm sóc quá phức tạp. Tuy nhiên, để cá phát triển khỏe mạnh và tươi tốt, bạn cần lưu ý một số yếu tố quan trọng sau đây.
Thức ăn cá bãi trầu
Trong tự nhiên, nguồn thức ăn chính của cá thanh ngọc bao gồm động vật phù du, giáp xác nhỏ, trùn, tép, ấu trùng côn trùng,… Đây cũng là những loại thức ăn phổ biến mà bạn có thể dễ dàng tìm mua tại các cửa hàng đồ dùng cho cá cảnh.
Bên cạnh đó, bạn cũng có thể bổ sung thêm các loại cám viên chuyên dụng cho cá. Tuy nhiên, nên ưu tiên lựa chọn loại cám chìm với kích thước vừa hoặc nhỏ để phù hợp với đặc tính sống ở tầng đáy của cá thanh ngọc. Đối với cá con, việc sử dụng cám dạng bột sẽ tốt hơn cho sự phát triển của chúng.
Nếu muốn dễ dàng quan sát cá ăn, bạn có thể tận dụng các loại cám viên dán bể. Điều này đặc biệt hữu ích khi bạn nuôi cá thanh ngọc chung với các loài có kích cỡ tương đương như cá neon vua, cá bảy màu hay cá kiếm.
Một số loại thức ăn tự nhiên như trùng huyết (tươi hoặc đông lạnh), trùng chỉ cũng có thể được sử dụng. Tuy nhiên, hãy nhớ ngâm chúng trong dung dịch thuốc tím khoảng 15 phút trước khi cho cá ăn nhằm loại bỏ các tạp chất trong ruột trùng.
Để tránh tình trạng thức ăn thừa tồn đọng quá nhiều gây ô nhiễm nước nuôi, bạn nên chia nhỏ khẩu phần ăn hàng ngày của cá thành 2 – 3 bữa. Đồng thời, cần quan sát và kiểm tra lượng thức ăn mà cá tiêu thụ để điều chỉnh cho phù hợp.
Đối với những bể cá không được trang bị hệ thống lọc nước, sau 1 – 2 ngày, bạn nên vớt bỏ phần thức ăn thừa còn sót lại. Việc này sẽ giúp hạn chế nguy cơ ô nhiễm nguồn nước và sự phát triển của nấm trong bể.
Nước nuôi cá thanh ngọc
Cá thanh ngọc có nguồn gốc từ các quốc gia nhiệt đới như Việt Nam, Thái Lan nên chúng ưa thích môi trường nước ấm áp. Nhiệt độ nước trong bể nuôi lý tưởng cho loài cá này dao động trong khoảng 24 – 30°C. Độ cứng nước cần đạt từ 5 – 20 dH và mức pH thích hợp nằm trong khoảng 6.0 – 7.5.
Do đặc tính sống ở tầng đáy, nơi dòng nước chảy chậm và yên tĩnh, khi nuôi cá thanh ngọc trong bể, bạn nên bố trí thêm lớp cát nền hoặc sỏi nhỏ để tạo môi trường sống tương tự như ngoài tự nhiên.
Bên cạnh đó, cá thanh ngọc rất thích những khu vực nước có nhiều cây thủy sinh, rễ cây, hang đá,… Những chi tiết trang trí này không chỉ giúp làm đẹp bể cá mà còn tạo nên các góc khuất để cá ẩn nấp, tránh ánh sáng mạnh hoặc khi chúng cảm thấy đe dọa. Đồng thời, đây cũng là nơi cá có thể tìm kiếm thức ăn tự nhiên.
Cá thanh ngọc không quá kén chọn ánh sáng nhưng vẫn cần được cung cấp ánh sáng vừa phải. Với bể nuôi trong nhà, bạn có thể lắp đặt hệ thống đèn LED và cài đặt thời gian chiếu sáng từ 6 – 8 tiếng mỗi ngày. Còn đối với bể ngoài trời, việc bổ sung ánh sáng nhân tạo vào buổi tối sẽ giúp bạn có thể ngắm cá rõ hơn.
So với một số loài cá cảnh màu sắc rực rỡ khác, cá thanh ngọc không quá khó tính trong việc chọn lựa nguồn nước. Tuy nhiên, để duy trì sức khỏe cho cá, bạn nên thường xuyên bổ sung các chế phẩm vi sinh tổng hợp nhằm cải thiện độ trong, khử mùi và tạo môi trường sinh thái cân bằng cho nước trong bể.
Việc sử dụng thêm các thiết bị lọc vi sinh cũng đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp oxy và tăng cường hệ vi sinh vật có lợi. Từ đó tạo nên nguồn nước chất lượng và ổn định, giúp cá thanh ngọc sinh trưởng, phát triển một cách tối ưu nhất.
Cách cá thanh ngọc sinh sản
Cá thanh ngọc sinh sản bằng cách đẻ trứng. Thông thường, cá cái sẽ tạo một ổ trứng dạng bọt, tương tự như ở loài cá betta. Sau đó, cá đực sẽ tiến hành thụ tinh, ấp trứng và bảo vệ tổ.
Tuy nhiên, để đảm bảo sự an toàn cho cá bố mẹ cũng như tránh tình trạng chúng ăn trứng và cá con mới nở, bạn nên tách riêng cá đực và cái sau khi chúng đẻ xong. Việc này không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe của cá đực mà còn tăng tỷ lệ sống sót của cá con.
Thông thường, trứng của cá thanh ngọc sẽ nở khá nhanh, chỉ mất khoảng 1 – 2 ngày sau khi đẻ. Cá con sẽ hấp thụ noãn hoàng trong vòng 2 ngày tiếp theo trước khi bắt đầu bơi lội và kiếm ăn như những cá thể trưởng thành.
Trong giai đoạn này, cá con rất nhỏ bé và dễ bị tổn thương bởi các tác động từ môi trường. Do đó, người nuôi cần đặt bể ở nơi tránh mưa gió, nhiệt độ ổn định. Thức ăn cho cá con có thể là trùn chỉ nhỏ, lòng trắng trứng gà đã đun chín và nghiền nhuyễn. Lượng thức ăn nên được kiểm soát để tránh dư thừa gây ô nhiễm nước.
Sau 5 – 7 ngày, bạn có thể cho cá con ăn Artemia. Đến khi cá được 10 – 21 ngày tuổi, bạn đã có thể chuyển sang sử dụng thức ăn dạng cám viên hoặc trùn chỉ lớn hơn. Hãy nhớ vớt bỏ thức ăn thừa mỗi ngày và tiến hành thay khoảng 10 – 15% nước sau mỗi 2 – 3 ngày. Khi thay nước, cần thao tác nhẹ nhàng để không gây stress hay chấn thương cho cá con.
Lưu ý khi nuôi cá thanh ngọc bãi trầu
Mặc dù cá thanh ngọc không đòi hỏi môi trường nước quá sạch, việc bổ sung vi sinh vật tổng hợp vẫn rất cần thiết để loại bỏ các vi khuẩn gây hại và giúp nước trong bể luôn trong lành.
Do kích thước nhỏ, cá thanh ngọc dễ bị tổn thương bởi các thiết bị lọc nước công suất lớn. Vì vậy, bạn nên lựa chọn loại máy bơm, máy lọc có công suất phù hợp với thể tích bể và mật độ cá. Việc sử dụng lọc tràn hay lọc vi sinh phụ thuộc vào nhu cầu thực tế của từng bể nuôi.
Khi bước vào mùa sinh sản, cá đực thường trở nên hung hăng hơn. Nếu bạn quan sát thấy những dấu hiệu như bọt trứng trong bể hay bụng cá cái to hơn bình thường, hãy tách riêng cả cá đực và cái vào một bể khác. Điều này sẽ giúp kiểm soát hành vi của cá đực, đồng thời chăm sóc sức khỏe cho cá bố mẹ sau khi sinh sản. Bên cạnh đó, việc tách riêng cũng giúp ngăn chặn tình trạng cá bố mẹ ăn trứng hoặc cá con.
Nếu có ý định nuôi chung cá thanh ngọc với các loài khác, bạn nên ưu tiên lựa chọn những loài cá hiền lành, có kích thước tương đồng như cá bảy màu, cá neon vua, cá hồng mi Ấn Độ size nhỏ, cá kiếm hay cá chuột dọn bể.
Về không gian sống, một bể 70 – 80 lít nước là đủ để nuôi khoảng 10 cá thể thanh ngọc. Tuy nhiên, nếu nuôi chung với các loài cá khác, bể nên có kích thước lớn hơn để tránh sự cạnh tranh trong việc giành giật thức ăn và lãnh thổ giữa các cá thể.
Phòng trừ bệnh cho cá Thanh Ngọc
Cá Thanh Ngọc là loài khá nhạy cảm và dễ mắc phải một số bệnh thường gặp như nấm, sưng vảy, vô sinh, đẻ non,… Do đó, trong quá trình chăm sóc, người nuôi cần đặc biệt lưu ý để đảm bảo sức khỏe cho cá.
Nguyên nhân chính dẫn đến việc cá Thanh Ngọc dễ mắc bệnh là do môi trường nước không đạt tiêu chuẩn và chế độ dinh dưỡng không hợp lý. Khi nước bị ô nhiễm hoặc thức ăn không cung cấp đủ các chất cần thiết, hệ miễn dịch của cá sẽ bị suy yếu, khiến chúng trở nên dễ bị tấn công bởi các tác nhân gây bệnh.
Chính vì vậy, biện pháp phòng bệnh hiệu quả nhất cho cá Thanh Ngọc là duy trì môi trường sống trong lành, sạch sẽ và cung cấp chế độ dinh dưỡng cân bằng, đầy đủ. Cụ thể:
- Thay nước định kỳ: Tùy thuộc vào mật độ nuôi và lượng thức ăn thừa, bạn nên thay khoảng 20-30% nước mỗi tuần. Việc thay nước thường xuyên sẽ giúp loại bỏ các chất thải, mầm bệnh và giữ cho các thông số nước luôn ở trạng thái ổn định.
- Lọc nước: Sử dụng máy lọc phù hợp với kích thước bể để làm sạch nước, loại bỏ các cặn bẩn, rác thải. Bên cạnh đó, máy lọc cũng giúp tăng cường sự lưu thông của nước, cung cấp thêm oxy cho cá.
- Nhiệt độ thích hợp: Cá Thanh Ngọc ưa môi trường nước ấm áp với nhiệt độ từ 24-28°C. Do đó, cần có thiết bị theo dõi và duy trì nhiệt độ ổn định, tránh sự thay đổi đột ngột ảnh hưởng tới sức khỏe của cá.
- Cho ăn điều độ: Nên cho cá ăn từ 2-3 lần mỗi ngày với lượng vừa đủ. Không cho ăn quá nhiều trong một lần vì sẽ dễ gây ô nhiễm nước do thức ăn dư thừa. Sau khi cho ăn khoảng 2-3 phút, bạn nên vớt bỏ phần thức ăn còn lại.
- Cung cấp dinh dưỡng cần thiết: Thức ăn cho cá phải đảm bảo đầy đủ dưỡng chất, đặc biệt là protein và các vitamin, khoáng chất thiết yếu. Bạn có thể kết hợp giữa thức ăn tự nhiên như trùn chỉ, giun, Artemia và thức ăn công nghiệp đã qua kiểm định.
- Hạn chế dùng thức ăn tổng hợp: Loại thức ăn này thường thiếu chất dinh dưỡng cần thiết cho cá và dễ gây ô nhiễm nước do phân hủy chậm. Nếu cần sử dụng thì chỉ nên chiếm tỷ lệ nhỏ trong khẩu phần ăn của cá.
- Bổ sung men vi sinh định kỳ để cân bằng hệ vi sinh vật trong bể, tăng cường khả năng đề kháng của cá trước các tác nhân gây bệnh.
Bằng cách áp dụng các biện pháp phòng bệnh trên, bạn đã có thể giúp cá Thanh Ngọc phát triển khỏe mạnh, hạn chế nguy cơ mắc các bệnh nguy hiểm. Tuy nhiên, nếu không may phát hiện cá có dấu hiệu bất thường, hãy nhanh chóng liên hệ với bác sĩ thú y để được tư vấn phương án điều trị kịp thời, tránh để bệnh lây lan và ảnh hưởng tới các cá thể khác trong bể.
Giá cá thanh ngọc bao nhiêu?
Cá thanh ngọc hay cá bãi trầu có mức giá khá phải chăng, dao động từ 5.000 đến 15.000 đồng cho một con tùy thuộc vào kích thước. Với size 5cm, giá thường rơi vào khoảng 5.000 đồng, trong khi đó cá có kích cỡ từ 5 – 8cm sẽ có giá từ 10.000 – 15.000 đồng.
Tuy nhiên, do mức độ phổ biến của loài cá cảnh này không quá cao nên đôi khi việc tìm mua chúng có thể gặp một chút khó khăn. Bạn sẽ dễ dàng tìm thấy cá thanh ngọc tại các cửa hàng chuyên về đồ dùng cho bể thủy sinh và cá cảnh nhỏ.
Nếu bạn sống ở vùng nông thôn, nơi vẫn còn nhiều ao hồ, sông suối tự nhiên với sự hiện diện của cá betta, rất có thể bạn cũng sẽ bắt gặp được cá thanh ngọc. Tuy nhiên, do tình trạng ô nhiễm nguồn nước và việc sử dụng thuốc trừ sâu ngày càng phổ biến, số lượng cá cảnh tự nhiên đã trở nên khan hiếm hơn trước rất nhiều. Chính vì thế, việc tìm kiếm chúng ở ngoài thiên nhiên cũng là một thử thách không hề dễ dàng.
Một phương án khác để sở hữu cá thanh ngọc với mức giá hợp lý là mua online thông qua các hội nhóm chuyên về cá cảnh trên các nền tảng mạng xã hội như Facebook, Zalo,… Cách này giúp bạn tiết kiệm thời gian và mang lại sự tiện lợi. Tuy nhiên, để tránh mua phải cá yếu, ốm hoặc không đúng giống loài như mong muốn, bạn nên lựa chọn những cửa hàng trực tuyến uy tín và có nhiều đánh giá tích cực từ người mua trước đó.
Tổng kết
Với vẻ ngoài thu hút và tính cách hoạt bát, cá thanh ngọc xứng đáng là loài cá cảnh nước ngọt được yêu thích nhất hiện nay. Chúng rất dễ nuôi, dễ sinh sản trong điều kiện bể cảnh và có thể thích nghi tốt với nhiều môi trường sống khác nhau. Sự xuất hiện của cá thanh ngọc sẽ mang đến sức sống mới, đầy màu sắc cho không gian của bạn dù là phòng khách, sân vườn hay văn phòng làm việc. Hy vọng rằng qua bài viết này, bạn đã có thêm những thông tin bổ ích về loài cá cảnh được mệnh danh là “viên ngọc” của thủy cung. Chúng tôi tin rằng với sự quan tâm và chăm sóc đúng cách của bạn, những chú cá thanh ngọc sẽ nhanh chóng lớn khỏe, trở thành điểm nhấn ấn tượng cho ngôi nhà hoặc nơi làm việc của bạn. Chúc bạn thành công với sự lựa chọn nuôi loài cá cảnh thông minh và xinh đẹp này!
Ngoài ra nếu bạn đang tìm kiếm các loại thức ăn cho cá Koi, hãy tìm hiểu đến “Thức ăn cá Koi Hikari” – với triết lý “thức ăn tốt tạo ra cá khỏe”, Hikari không ngừng nghiên cứu và cho ra đời các sản phẩm thức ăn cá Koi chất lượng hàng đầu, giàu dinh dưỡng, giúp cá phát triển toàn diện. Công thức độc quyền của Hikari được chứng minh khoa học giúp tăng cường miễn dịch, màu sắc rực rỡ cho cá Koi. Với cam kết mang tới chất lượng tuyệt hảo nhưng vẫn đảm bảo giá cả phải chăng, thức ăn cá Koi Hikari đã chinh phục được người nuôi cá Koi chuyên nghiệp cũng như người mới bắt đầu trên toàn thế giới, trong đó có Việt Nam.
>>>Tham khảo:
