Cá Koi là loài cá cảnh được ưa chuộng với vẻ đẹp quý phái, sang trọng. Tuy nhiên, chúng cũng dễ mắc một số bệnh nguy hiểm nếu không được chăm sóc đúng cách. Trong đó, bệnh lồi mắt ở cá Koi là mối lo ngại thường gặp đối với người nuôi. Đây là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, có thể gây mù lòa và tử vong cho cá nếu không điều trị kịp thời.
Bài viết sẽ cung cấp những thông tin hữu ích xoay quanh bệnh cá Koi bị lồi mắt như nguyên nhân, triệu chứng, cũng như cách điều trị và phòng ngừa hiệu quả. Hy vọng qua đó, bạn đọc có thể nâng cao kiến thức và kỹ năng chăm sóc, bảo vệ đàn cá Koi khỏi căn bệnh thường gặp này.
Cá koi bị lồi mắt là gì? Có nguy hiểm không?
Cá Koi bị lồi mắt là tình trạng mắt cá sưng phồng, lồi ra bên ngoài do bị nhiễm trùng. Đây là một bệnh khá phổ biến ở cá Koi, thường do vi khuẩn Streptococcus gây ra. Khi bị nhiễm bệnh, mắt cá Koi sẽ sưng đỏ, phồng rộp lên. Bệnh thường bắt đầu từ một bên mắt nhưng sau đó lan sang cả hai bên.
Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến bệnh lồi mắt ở cá Koi là do môi trường nuôi không sạch sẽ, nước bẩn. Vi khuẩn Streptococcus phát triển mạnh trong điều kiện ô nhiễm và lây nhiễm sang cá. Ngoài ra, hệ miễn dịch của cá Koi yếu cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
Lồi mắt ở cá Koi là bệnh nguy hiểm, có thể dẫn đến mù lòa và tử vong nếu không được điều trị kịp thời. Ban đầu, cá bị giảm hoạt động, bơi lờ đờ. Khi bệnh nặng hơn, cá bỏ ăn, sụt cân nhanh chóng. Viêm nhiễm còn có thể lan tới não, gây tổn thương thần kinh và tử vong.
Điều nguy hiểm hơn là bệnh dễ lan truyền sang các cá thể khác trong bể, ao nuôi, gây thiệt hại lớn về kinh tế. Do đó, cần phát hiện và cách ly cá bệnh kịp thời để hạn chế lây lan.
Nhìn chung, lồi mắt ở cá Koi là bệnh phổ biến, gây hại cao nếu không được điều trị đúng cách. Người nuôi cá cần đảm bảo vệ sinh môi trường tốt, bổ sung dinh dưỡng hợp lý để nâng cao sức đề kháng cho đàn cá.
Xem thêm: Các bệnh của cá Koi và cách điều trị bệnh an toàn hiệu quả
Dấu hiệu nhận biết cá Koi bị lồi mắt
Cá Koi Bị Lồi Mắt thường có các biểu hiện sau:
- Vùng mắt sưng phồng, phồng rộp lên rõ rệt so với bình thường. Phần mắt lồi ra ngoài, khiến khoảng trống giữa hai mắt bị thu hẹp đi.
- Xung quanh mắt xuất hiện các vết loét, vết thương hở. Các vết loét có màu đỏ hoặc tím đen, trông rất dễ nhận biết.
- Bề mặt mắt cá xuất hiện các chấm mủ, chấm máu đỏ tươi hoặc đen sẫm. Đây là dịch tiết từ các tổn thương dưới da.
- Toàn bộ phần đầu cá Koi sưng phồng đỏ bừng lên. Đôi khi phần mang và phần thân cũng bị viêm sưng theo.
- Cá Koi bị giảm thị lực nghiêm trọng, bơi không đúng hướng. Thay vì bơi thẳng, cá bơi loạn xạ, tông vào thành bể hoặc các vật cản.
- Mất dần cảm giác thèm ăn, cá bỏ ăn hoàn toàn hoặc chỉ ăn rất ít. Sụt cân nhanh chóng.
Nhìn chung, khi thấy cá Koi có biểu hiện bất thường ở mắt như sưng, viêm, loét, chảy máu, bơi lờ đờ, cá nằm im dưới đáy… thì người nuôi cần ngay lập tức cách ly và điều trị để tránh bệnh lây lan trong bể. Càng phát hiện sớm thì cơ hội chữa khỏi càng cao.
Nguyên nhân gây ra bệnh cá Koi bị lồi mắt
Có một số nguyên nhân chính gây nên bệnh lồi mắt ở cá koi như sau:
Do vi khuẩn, ký sinh trùng tấn công
Nhiễm trùng do vi khuẩn và virus là nguyên nhân phổ biến nhất. Cụ thể, vi khuẩn Streptococcus là tác nhân gây bệnh chính. Ngoài ra cũng có một số loại virus có khả năng gây bệnh lồi mắt cho cá như Herpesvirus, Rhabdovirus. Khi cá bị nhiễm các mầm bệnh này, chúng phát triển và gây tổn thương ở vùng mắt.
Do chấn thương cơ thể
Trong quá trình nuôi cá koi, người nuôi thường trang trí hồ cá với nhiều loại đá, gỗ, bể xương rồng… Đây đều là những vật cứng, dễ gây tổn thương cho cá nếu không cẩn thận.
Cụ thể, khi bơi lội quá nhanh hoặc do hoảng sợ, cá có thể va mạnh vào các vật này. Lực va đập mạnh khiến mắt cá bị tổn thương, xước xát hoặc bầm dập. Từ các vết thương hở này, vi khuẩn và các tác nhân gây bệnh sẽ dễ dàng xâm nhập vào bên trong gây nhiễm trùng, viêm nhiễm dẫn đến biến chứng sưng mắt, lồi mắt.
Do đó, khi thiết kế, bố trí hồ cá cần lưu ý tránh những góc cạnh, vật sắc nhọn. Đồng thời, không nên nuôi quá nhiều cá trong cùng một bể để hạn chế tình trạng cá hoảng loạn.
Do môi trường nước kém chất lượng
Chất lượng nước kém sẽ khiến mắt cá dễ bị viêm nhiễm bởi các nguyên nhân sau:
- Bể tích tụ nhiều phân, thức ăn thừa sẽ phân hủy sinh ra các chất độc hại như amoni, nitrit gây kích ứng mắt cá.
- Vi khuẩn, ký sinh trùng phát triển mạnh trong môi trường ô nhiễm cũng có thể gây bệnh cho cá.
- Độ pH của nước không phù hợp, quá axit hoặc kiềm đều có thể gây kích ứng niêm mạc mắt cá.
Cần thường xuyên thay nước, hút bỏ phân và thức ăn thừa để đảm bảo môi trường nước luôn trong lành. Bên cạnh đó, sử dụng các biện pháp khử trùng, lọc nước khi cần thiết.
Xem thêm: Cá Koi cạ mình vào thành bể: Nguyên nhân và cách điều trị triệt để
Do thiếu hụt vitamin và khoáng chất
Chế độ dinh dưỡng thiếu vitamin A, C, E cùng các khoáng chất như sắt, kẽm, đồng… sẽ khiến hệ miễn dịch của cá suy giảm. Khi đó, cá sẽ dễ mắc các bệnh nhiễm trùng hơn, trong đó có Cá Koi Bị Lồi Mắt.
Cụ thể, vitamin A giúp duy trì niêm mạc, da và màng nhầy khỏe mạnh, phòng ngừa nhiễm trùng. Trong khi đó, vitamin C lại hỗ trợ tăng cường hệ miễn dịch, giảm tổn thương mô do stress.
Cần bổ sung đầy đủ các loại vitamin và khoáng chất qua thức ăn hàng ngày như: rau xanh, trái cây, cám gạo lứt, thịt, cá biển… giúp tăng sức đề kháng cho cá koi.
Do nhiệt độ
Bệnh Cá Koi Bị Lồi Mắt thường xảy ra nhiều vào mùa nắng nóng, khi môi trường nước bị ô nhiễm hoặc thiếu oxy. Cụ thể:
- Vào mùa hè, nhiệt độ môi trường tăng cao khiến cá dễ bị stress và sức đề kháng giảm sút. Đồng thời, vi khuẩn cũng sinh sôi nảy nở mạnh hơn ở nhiệt độ cao. Do đó, cá rất dễ mắc các bệnh do vi khuẩn gây ra như bệnh lồi mắt.
- Khi nước trong ao/hồ ít chảy hoặc không được thay thế thường xuyên, chất thải và các vi khuẩn tích tụ nhiều hơn, gây ô nhiễm nguồn nước. Này cũng là nguyên nhân khiến cá dễ mắc bệnh hơn.
- Thiếu oxy hoặc nồng độ oxy quá thấp cũng làm cá suy nhược và khó chống chọi với bệnh tật xâm nhập. Môi trường kém oxy thuận lợi cho vi khuẩn phát triển.
Đường lây lan chính của bệnh là từ cá bệnh sang cá khỏe qua chất dịch tiết, phân được thải ra nước. Bên cạnh đó còn qua vật dụng, dụng cụ chăm sóc bị nhiễm bẩn. Vì vậy, cần phát hiện và cách ly kịp thời các cá thể mắc bệnh để hạn chế lây nhiễm.
Xem thêm: Cá Koi bị đỏ mình: Nguyên nhân và Cách điều trị hiệu quả
Cách điều trị bệnh lồi mắt ở cá Koi hiệu quả
Để điều trị bệnh lồi mắt ở cá koi, có một số cách đơn giản, dễ thực hiện sau:
Sử dụng thuốc xanh Metylen
Xanh Metylen là một loại thuốc khá hiệu quả để điều trị bệnh lồi mắt ở cá Koi. Cụ thể, cách sử dụng như sau:
- Chuẩn bị một thau/chậu có dung tích 20 lít, đổ đầy nước sạch. Nên sử dụng nước có cùng nhiệt độ và độ pH với nước trong bể cá Koi để tránh sốc.
- Cho 10 giọt xanh Metylen vào thau nước. Bên cạnh đó, thêm 1 viên thuốc Tetra (thuốc kháng sinh phổ rộng) và 1% lượng muối so với thể tích nước.
- Dùng máy sục khí nhỏ giúp các hoá chất hòa tan đều trong nước.
- Tiến hành nhúng cá Koi bị bệnh vào thau, mỗi lần ngâm khoảng 10-15 phút. Lưu ý không nên ngâm quá lâu nhé.
- Lặp lại quy trình trên 1 lần/ngày cho tới khi mắt cá Koi không còn sưng nề. Tùy vào mức độ bệnh và số lượng cá bị bệnh mà điều chỉnh lượng nước và liều lượng thuốc cho phù hợp.
- Sau mỗi lần ngâm, nên thay nước mới để đảm bảo vệ sinh, tránh lây nhiễm chéo giữa các cá thể.
Đây là cách chữa bệnh lồi mắt cho cá Koi đơn giản, dễ thực hiện tại nhà và cho hiệu quả cao nếu áp dụng đúng cách.
Sử dụng thuốc kháng sinh điều trị Cá Koi Bị Lồi Mắt
Kháng sinh là một trong những phương pháp phổ biến để điều trị bệnh lồi mắt cho cá Koi. Một số loại kháng sinh có thể sử dụng gồm:
- Cefalexin: Là kháng sinh nhóm Cephalosporin, tác dụng ức chế vi khuẩn Gram dương, trong đó có cả vi khuẩn Streptococcus gây bệnh cho cá. Liều dùng thông thường là 50-100 mg/kg khối lượng cá/ngày, chia làm 2-3 lần/ngày.
- Norfloxacin: Thuộc nhóm Quinolone, ức chế vi khuẩn Gram âm và một số vi khuẩn Gram dương. Liều dùng khuyến cáo 10-30 mg/kg cá/ngày.
- Erythromycin: Kháng sinh nhóm Macrolide, có tác dụng diệt khuẩn rộng. Liều dùng từ 80-200 mg/kg cá/ngày, chia 2-4 lần.
- Doxycycline: Thuốc Tetracycline, diệt được nhiều loại vi khuẩn Gram dương và Gram âm. Liều dùng 75-200 mg/kg cá/ngày.
Khi sử dụng kháng sinh, cần lưu ý:
- Tuân thủ liều lượng và thời gian điều trị theo chỉ định.
- Không nên lạm dụng kháng sinh vì gây đề kháng cho vi khuẩn.
- Phối hợp kháng sinh với các biện pháp hỗ trợ như bổ sung dinh dưỡng, vitamin C…
Nói chung, sử dụng kháng sinh một cách hợp lý, kết hợp với cải thiện môi trường nuôi là phương pháp hiệu quả để điều trị bệnh lồi mắt cho cá Koi.
Xem thêm: Cá koi chết: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị an toàn hiệu quả
Lưu ý khi sử dụng thuốc và kháng sinh trị bệnh cho cá
Khi sử dụng các loại thuốc, kháng sinh để điều trị bệnh Cá Koi Bị Lồi Mắt, cần lưu ý một số vấn đề sau:
- Chỉ nên sử dụng thuốc khi thật sự cần thiết, không lạm dụng thuốc vì sẽ gây tác dụng phụ cho cá và làm tăng nguy cơ kháng thuốc.
- Tuân thủ liều lượng, tần suất dùng theo đúng chỉ định của thuốc. Không tùy tiện tăng liều lượng vì có thể độc cho cá.
- Chỉ sử dụng thuốc khi đã chắc chắn loại bệnh và tình trạng của cá. Điều này giúp bảo đảm hiệu quả điều trị cao nhất.
- Hãy tham khảo ý kiến các chuyên gia, người nuôi cá dày dặn kinh nghiệm để được tư vấn đúng cách sử dụng.
- Phối hợp sử dụng thuốc với cải thiện môi trường sống, dinh dưỡng cho cá để hỗ trợ điều trị.
- Luôn đọc kỹ hướng dẫn sử dụng và lưu ý các tác dụng phụ của từng loại thuốc, kháng sinh trước khi áp dụng cho cá Koi.
Việc sử dụng thuốc an toàn, hợp lý sẽ giúp điều trị hiệu quả các bệnh cho cá Koi và hạn chế tối đa rủi ro.
Phòng bệnh lồi mắt ở cá koi
Để phòng tránh bệnh lồi mắt cho cá Koi, cần đảm bảo các điều kiện sau đây:
- Chất lượng nước luôn được giữ sạch sẽ, trong lành. Thường xuyên kiểm tra các chỉ số như pH, ammonia, nitrite, không để vượt ngưỡng. Mục tiêu là tạo môi trường nước tối ưu nhất cho sức khỏe cá Koi.
- Hệ thống lọc, xử lý nước hoạt động hiệu quả, có khả năng loại bỏ các chất thải, tạp chất trong nước. Nên sử dụng kết hợp nhiều loại lọc khác nhau để đạt hiệu quả phối hợp tốt nhất.
- Bổ sung oxy đầy đủ cho nước nuôi cá. Mức oxy hòa tan lý tưởng nằm trong khoảng 6-8 mg/L. Có thể sử dụng máy sục khí, máy bơm nước hoặc thậm chí là thủy canh để đảm bảo mức oxy.
- Dòng chảy, sục khí trong ao nuôi phải được duy trì ổn định, không bị gián đoạn. Nên đảo nước thường xuyên để tránh tình trạng nước tù, bẩn.
Xem thêm: Cám Hikari cho cá Koi: Thức ăn cá Koi tốt nhất trên thị trường hiện nay
Ngoài ra, việc giữ mật độ cá Koi phù hợp, kiểm dịch kỹ càng cá mới mua vào cũng góp phần quan trọng trong việc phòng chống dịch bệnh.
Như vậy, với một số chia sẻ trên hy vọng sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về bệnh lồi mắt ở cá koi và cách phòng trị hiệu quả. Hãy thường xuyên quan tâm đến sức khỏe cho cá cảnh của mình nhé! Ngoài ra nếu bạn đang tìm kiếm các loại thức ăn cho cá Koi, hãy tìm hiểu đến “Thức ăn cá Koi Hikari” – với triết lý “thức ăn tốt tạo ra cá khỏe”, Hikari không ngừng nghiên cứu và cho ra đời các sản phẩm thức ăn cá Koi chất lượng hàng đầu, giàu dinh dưỡng, giúp cá phát triển toàn diện.
Công thức độc quyền của Hikari được chứng minh khoa học giúp tăng cường miễn dịch, màu sắc rực rỡ cho cá Koi. Với cam kết mang tới chất lượng tuyệt hảo nhưng vẫn đảm bảo giá cả phải chăng, thức ăn cá Koi Hikari đã chinh phục được người nuôi cá Koi chuyên nghiệp cũng như người mới bắt đầu trên toàn thế giới, trong đó có Việt Nam.
